5

Jakiś czas temu napisałem, że zaangażowany pracownik w firmie to za mało. Żeby naprawdę zmieniać świat, potrzeba nam ludzi żarliwych – rewolucjonistów, którzy nie boją się podważać isntniejącego status quo. Od tamtego czasu sporo o tym myślałem, rozmawiałem ze znajomymi, z uczestnikami warsztatów i szkoleń. Wspólnie zastanawialiśmy się, jakich pracowników potrzebują dzisiejsze firmy, żeby wygrać wyścig Czerwonej Królowej. Czym współczesny pracownik powinien się wyróżniać? Jakie powinien mieć cechy? Tak powstał model dojrzałości pracownika wg MNIE

O modelu

Model jest bardzo prosty. Składa się z sześciu poziomów. Na początek ważna uwaga: zaspokojenie poziomu niższego nie jest warunkiem osiągnięcia poziomu wyższego. O poszczególnych poziomach dojrzałości pracownika powinniście myśleć jak o grupie wspólników w firmie, z których każdy ma określony procent udziałów. Razem tworzą zarząd firmy. Podobnie jest tutaj. Nie sugerujcie się też terminem „poziom”, który znaczeniowo wyraża pewną liniowość w osiąganiu doskonalenia. Powinniście raczej o nich myśleć w kategorii pętli – wzajemnego sprzężenia zwrotnego, które między nimi zachodzi. Jak pokazuje rysunek, natężenie każdej cechy może być trochę inne. Cechy wzajemnie się NIE wykluczają. Nigdy przecież nie jest tak, że ktoś jest tylko posłusznym pracownikiem, i nic więcej. Cechy mogą się uzupełniać. Co więcej, ktoś może być „posłuszny” i „kreatywny”, ale „niezaangażowany”. Co również jest normalne, bo poszczególne cechy nie są konkurujące.

Poziom 0

Nie ma poziomu zero. Każdy pracownik w firmie stara się przestrzegać określonych reguł i zasad, a więc… automatycznie wskakuje na poziom pierwszy.

Poziom 1 – Pracownik Posłuszny

Każdy kto codziennie przychodzi do pracy, stosuje się do wypracowanych przez organizację reguł jest pracownikiem posłusznym. Jeżeli myślelibyśmy w sposób liniowy, poziom 1 oznaczałby dopiero początek drogi. Tymczasem, tutaj wcale tak nie jest. Posłuszeństwo jest fundamentem, na którym możecie budować kolejne cechy. Przestrzeganie ogólnie przyjętych zasad działania jest szczególnie ważne przy okazji funkcjonowania dużych organizacji.

Poziom 2 – Pracownik Sumienny

A więc taki, który jest rzetelny i bardzo serio traktuje powierzone muv zadania. Pracownik sumienny jest dobrze zorganizowany. Można na nim polegać. Sumienność wśród pracowników jest bardzo potrzebna. Trudno sobie wyobrazić organizację, która złożona jest tylko z leniwych nygusów i projektowych miglanców.

Poziom 3 – Pracownik Ekspert

Każdy chce mieć kogoś takiego na pokładzie. Kogoś zdolnego, błyskotliwego. To taki firmowy Super-Man, który zagasi każdy problem, bo doskonale zna się na rzeczy; ma cenna wiedzę i ekspertyzę, która pozwala mu szybko reagować. Jest też osobą, która dba o ciągły rozwój. Lubi się uczyć i ciągle rozwijać swoje kompetencje. Ze wszystkim jest na bieżąco.

Poziom 4 – Pracownik Zaangażowany

Są prowadzone różnego rodzaju badania na temat zaangażowania pracowników w pracy. Najbardziej znane i chyba najczęściej cytowane jest to, które w 2005 roku przeprowadziła firma konsultingowa Towers Perrin. W badaniu wzięło udział 86 tysięcy pracowników dużych i średnich firm z 16 państw. Badania pokazały, że tylko 14% z całego świata było bardzo zaangażowanych w swoją pracę. To dość szokujący wynik. Można powiedzieć, że aż 85% pracowników nie daje z siebie wszystkiego, przychodząc do pracy. Codziennie marnuje swoją twórczą energię i czas. Pracownik zaangażowany to pracownik z inicjatywą. To jest mega ważna cecha. Inicjatywa powoduje, że taki pracownik czuje się odpowiedzialny za to co robi i ma poczucie, że kształtuje rzeczywistość firmy, w której pracuje. To ktoś, kto ma odpowiedni „dryg” w organizacji (amerykanie mówią „drive”). Jest do niej przywiązany. Utożsamia się z jej kulturą, wartościami, stylami przywództwa. Ludzie zaangażowani nie czekają aż ktoś im powie, co mają robić, ale biorą sprawy w swoje ręce. Ciągle szukają nowych wyzwań i bodźców. Lubią też pracować w zespole, żeby wspólnie osiągać cele organizacji.

Poziom 5 – Pracownik Kreatywny

Pracownik kreatywny to prawdziwy żywioł w firmie. Nie boi się myśleć odwrotnie. Działa w trybie „poza-schematem”. Umie dostrzegać wartość porażki i potrafi wyciągać z niej właściwe wnioski. Nie obchodzi go to, jak inni zareagują na przedstawiane przez niego pomysły. Jego twórczość jest bezkompromisowa. Pracownik kreatywny stara się uchwycić Żywioł, a więc miejsce w którym jego naturalny talent spotyka się z osobistą pasją. Dopełnieniem tego poziomu jest już tylko żarliwość.

Poziom 6 – Pracownik Żarliwy

To prawdziwy pasjonat. Pasja to żar – ogień, który go spala. Możesz być zaangażowany, ale nie mieć pasji. Możesz być kreatywny, ale nie mieć pasji. Oczywiście pasja może powodować, że robimy rzeczy głupie, ale ma też moc, która potrafi zamienić każdy zamiar w konkretne osiągnięcie. Pracownik żarliwy to „samotny szaleniec”, który pociąga innych (naśladowców) za sobą.

Tradycyjny paradygmat zarządzania całą swoją uwagę skupiał na pracownikach pierwszego poziomu – posłusznych. Dziś jednak, posłuszeństwo w pracy niewiele znaczy. Oczywiście, nie twierdzę, że w naszych organizacjach powinna panować totalna anarchia. Jednak pracownicy, którzy codziennie przychodzą do pracy tylko po to, żeby przestrzegać zasad i stosować się do wydawanych poleceń, nie zapewnią przewagi konkurencyjnej waszej firmie. Podobnie jest też z pracownikami sumiennymi i ekspertami. Dzisiaj posłuszeństwo, rzetelność i wiedzę można sobie kupić za stosunkowo niewielkie pieniądze, począwszy od Bangalore aż po Kanton. Czy to jednak wystarczy?

Pracownik 2.0

Nowa ekonomia kreatywności stawia nas w obliczu anomalii, z którymi tradycyjny model zarządzania sobie nie radzi. Stare metody i narzędzia przestają wystarczać. Podobnie jest z cechami, których oczekuje się dzisiaj od pracowników. Żeby zająć dogodną pozycję w tej nowej ekonomii, będziecie potrzebować pracowników, którzy nie tylko stosują się do przyjętych zasad; nie tylko są sumienni i obowiązkowi; pracowników, którzy nie tylko posiadają odpowiednią wiedzę i kompetencje. Będziecie potrzebować przede wszystkim ludzi zaangażowanych i kreatywnych. Pasjonatów, którzy odważnie stawiają czoło wyzwaniom i nigdy się nie poddają.

Do zrobienia

Model dojrzałości pracowników jest na razie tylko szkicem, i ma wiele niedoróbek, których jestem świadomy. Przydałby się jakiś kwestionariusz oceny, jakieś badania. Na razie, chciałem zwrócić uwagę na cechy, których współczesne firmy powinny poszukiwać u pracowników, żeby mogły sprostać potrzebom i wyzwaniom nowej ekonomii kreatywności. Docelowo jednak, model ten mógłby stanowić fajne narzędzie pracy nad rozwojem pracowników w firmie (ocena procentowego udziału poszczególnych cech, coaching, szkolenia, plany rozwoju).

Jest jeszcze sporo do zrobienia…

***

Jak widzicie, powoli wracam do rzeczywistości po urlopie 🙂 Widziałem zimę.